Blockchain, wat is het?

De basis van blockchain

Een blockchain is een manier om grote hoeveelheden informatie in de vorm van computercode op te slaan. Alle oude blokken blijven ongewijzigd bestaan, en nieuwe blokken kunnen daaraan toegevoegd worden – door iedereen die daarvoor de juiste machtigingen heeft. Het systeem wordt vooral gebruikt om handel in cryptomunten vast te leggen, maar het kan ook aankoopcontracten van ‘echte’ handelswaar bevatten – en verder zo’n beetje elke soort informatie die in de vorm van computercode geschreven is.

Blockchaintechnologie zorgt dat mensen veilig digitaal kunnen betalen via het internet. Blockchains reguleren betalingen met cryptovaluta, de digitale munten met namen als Bitcoin, Ethereum en Litecoin. Voor de opkomst van blockchaintech was het decentrale gebruik (niet door een bank of overheid gereguleerd) van digitaal geld erg lastig. Het was moeilijk om een transactie, geldoverdracht of eigendomsbewijs vast te leggen en te voorkomen dat mensen misbruik maakten van het systeem. Blockchain maakt dit wél mogelijk, en op een gebruiksvriendelijke manier. Daarom wordt de technologie door veel mensen als de toekomst van digitale betalingen gezien.

Hoe werkt een blockchain?

Een blockchain is een soort ketting (chain) van blokken (block) computercode die informatie bevat. Elk nieuw blok van code dat geschreven wordt, wordt aan de ketting toegevoegd – maar de oudere blokken blijven bestaan. In zo’n blok kan het contract van de verkoop van een bepaalde cryptomunt of de verkoop van een NFT-token staan (smart contract). Omdat de oudere blokken niet meer aangepast kunnen worden, kan de hele geschiedenis van elke transactie van een munt of token worden gecontroleerd.

Omdat iedereen die de blockchain gebruikt delen van de ketting op zijn computer heeft staan, zijn er altijd veel kopieën van dezelfde informatie beschikbaar. Mocht er een conflict ontstaan, omdat twee dezelfde blokken niet dezelfde code bevatten (bijvoorbeeld omdat iemand informatie heeft vervalst), dan is er een grote overmaat van blokken met de correcte info om het conflict op te lossen (proof of stake).

Computergebruikers die de denkkracht van hun machine gebruiken om nieuwe infoblokken op de chain te registreren (hashen) kunnen daarvoor een beloning in cryptocoins ontvangen. Dat proces heet munten of in het Engels minten. Omdat de informatie over het registreren en het verhandelen van NFT’s ook wordt vastgelegd op de blockchain praten we ook over het munten van NFT.

Wat voor soorten blockchains zijn er?

Er bestaan in 2022 meer dan 10.000 blockchains voor het vastleggen van cryptotransacties en andere doeleinden. Met zo veel chains is het niet zo raar dat er verschil is ontstaan in de typen chains. Dit zijn de drie meest bekende soorten blockchains.

Public blockchain

Public blockchains zijn sterk gedecentraliseerd: er is geen beheer dat de keten of de gebruikers ervan controleert. Deze blockchains kunnen door iedereen gebruikt worden, en iedereen kan er nieuwe informatie aan toevoegen, zonder dat er eerst toestemming gevraagd hoeft te worden aan iemand. Bitcoin is een voorbeeld van zo’n publiek toegankelijke blockchain.

Private blockchain

Een private blockchain is níet centraal. Er is een beheersorgaan (vaak een groep moderators) dat de blockchain beheert, gebruikers toelaat en weigert, en fraude probeert te voorkomen. Het beheer heeft ook zeggenschap over wie er nieuwe info mag vastleggen en houdt toezicht op dit muntproces. Dit type blockchain is minder anoniem en vrij dan een gedecentraliseerde chain, maar gebruikers ervan genieten vaak wel een betere beveiliging en een hoger gebruiksgemak. Ripple en Hyperledger zijn voorbeelden van zulke privéblockchains.

Consortium blockchain

Een consortium blockchain is een soort kruising tussen een public en een private blockchain. Bij deze tussenvorm wordt er wel controle uitgeoefend op de gebruikers en op het munten van nieuwe info in de chain. Er is echter geen centraal beheersorgaan dat dit doet – er zijn meerdere partijen die een goede werking van de chain handhaven, en allemaal hebben die dezelfde privileges. Consortium blockchains worden veel gebruikt in samenwerkingsverbanden tussen verschillende partijen (consortium = samenwerking).

Blockchain en NFT

Een paar jaar geleden, zo rond 2014, begonnen de eerste experimenten met het munten van non-fungible tokens op blockchain. Voor die tijd bestond een blockchain alleen uit reeksen contracten van de handel in cryptovaluta. Maar een aantal gebruikers bedacht op een gegeven moment dat het ook mogelijk moest wezen om het bestaan en de verkoop van andere digitale zaken vast te leggen op een chain. Zelfs het allermooiste digitale kunstwerk is uiteindelijk maar een verzameling van enen en nullen. En dat hele kunstwerk en alle informatie die met het object te maken heeft, kan als computercode op een blockchain worden gezet.

Een non-fungible token of NFT is per definitie altijd afhankelijk van een blockchain. Vooral Ethereum is een populaire chain voor NFT, en een token op deze chain moet ook met ETH aangekocht worden. De makers van NFT’s ontwikkelen en munten zelf hun tokens op een blockchain naar keuze. Alle info over het nieuwe token (wie het bezit, hoe het eruitziet) wordt dan opgeslagen op die breed gedeelde code, waardoor het object en zijn gegevens bijna niet te vervalsen of te kopiëren zijn.

Blockchain in de toekomst

Van blockchaintechnologie wordt veel verwacht, en er zijn voorspellingen dat de chains in de toekomst een groot deel van onze wereld gaan uitmaken. De enorme veiligheid en de transparantie van het systeem maken het geschikt voor financiële toepassingen, en de efficiëntie ervan maken het een interessant alternatief voor oudere vormen van samenwerken. En nu behalve cryptovaluta ook NFT op steeds grotere schaal worden gemunt op blockchains wordt de toekomst van het systeem nog veelbelovender.