De Tsjechische Nationale Bank (CNB) heeft aangekondigd dat ze de mogelijkheid onderzoekt om Bitcoin en andere digitale activa toe te voegen aan haar reserves. Dit maakt de CNB de eerste centrale bank in Europa die een dergelijke stap overweegt. Het onderzoek richt zich op de haalbaarheid en risico’s van crypto-investeringen binnen het huidige monetaire beleid.
Waarom onderzoekt de CNB digitale activa?
Volgens CNB-gouverneur Aleš Michl is de diversificatie van de nationale reserves een belangrijke motivatie. De bank overweegt een testportefeuille aan te maken om meer inzicht te krijgen in de werking en de risico’s van digitale activa zoals Bitcoin. Michl verklaarde dat cryptocurrency interessant kan zijn als diversificatiemiddel, omdat het geen directe correlatie heeft met obligatiekoersen.
Desondanks blijft de CNB voorzichtig. Centrale banken hebben als kerntaak het beheersen van de geldhoeveelheid en het stabiliseren van de economie. Ze houden doorgaans reserve-activa aan in de vorm van staatsobligaties, goud en sterke buitenlandse valuta. Digitale activa, en dan met name Bitcoin, worden door financiële experts als zeer volatiel beschouwd.
Wat zijn de voordelen en risico’s?
Het toevoegen van Bitcoin als reserveactivum kan enkele voordelen bieden. De waarde van Bitcoin is de afgelopen vijf jaar met meer dan 900% gestegen. In maart 2020 was één Bitcoin nog ongeveer €4.646 waard, terwijl deze momenteel rond de €91.828 schommelt. Dit groeipotentieel kan aantrekkelijk zijn voor centrale banken die hun reserves willen diversifiëren.
Daartegenover staat dat de waarde van Bitcoin historisch gezien sterk fluctueert. In zowel 2021 als 2022 crashte de munt meerdere keren voordat de recente opmars begon. Centrale banken streven juist naar stabiliteit en liquiditeit in hun reserves, iets wat bij Bitcoin niet altijd gegarandeerd is.
Daarnaast kan het opnemen van Bitcoin in de reserves tot politieke en juridische complicaties leiden. Volgens Matthias Bauer-Langgartner, hoofd beleid voor Europa bij blockchain-analysebedrijf Chainalysis, mogen centrale banken niet zomaar investeren in willekeurige activa. Vaak zijn wetswijzigingen en regelgevende aanpassingen nodig voordat een dergelijke stap gezet kan worden.
Wat betekent dit voor andere centrale banken?
De CNB is de eerste Europese centrale bank die Bitcoin als reserveoptie onderzoekt, maar het is onzeker of anderen zullen volgen. Christine Lagarde, voorzitter van de Europese Centrale Bank (ECB), heeft duidelijk gemaakt dat de ECB niet van plan is hetzelfde te doen. Volgens Lagarde moeten reserves “liquide, veilig en stabiel” zijn, en voldoet Bitcoin niet aan deze criteria vanwege zijn volatiliteit en mogelijke verbanden met witwaspraktijken.
Daarnaast zou het invoeren van Bitcoin als reserveactivum kunnen leiden tot spanningen tussen de CNB en de ECB. Hoewel de Tsjechische Republiek geen lid is van de eurozone en haar eigen munt, de Tsjechische kroon, gebruikt, maakt de CNB wel deel uit van het Europees Stelsel van Centrale Banken. Dit betekent dat er enige mate van coördinatie met andere Europese banken nodig zou zijn.
Hoe zou een Bitcoin-investering er praktisch uitzien?
Als de CNB besluit om in Bitcoin te investeren, moet zij bepalen hoeveel van haar reserves zij wil toewijzen. Experts suggereren dat een kleine blootstelling, bijvoorbeeld tussen 1 en 5%, de volatiliteit kan beperken terwijl het toch ruimte biedt voor potentiële winsten.
Daarnaast moet de bank zorgvuldig te werk gaan bij de aankoop van Bitcoin. Grote aankopen kunnen de markt verstoren en de prijs opdrijven. Volgens Teunis Brosens, hoofd regulatoire analyse bij ING, zou de CNB de aankopen waarschijnlijk in fasen moeten uitvoeren via een tegenpartij om plotselinge prijsschommelingen te voorkomen.
Wat betekent dit voor de bredere financiële sector?
De stap van de CNB kan een belangrijk signaal zijn voor de financiële wereld. De Europese Unie heeft in 2023 de Markets in Crypto-Assets (MiCA)-wetgeving aangenomen, waarmee crypto-activa een helderder juridisch kader hebben gekregen. Dit heeft de acceptatie van digitale activa als legitieme beleggingsinstrumenten vergroot.
Ook internationaal groeit de interesse in digitale valuta als reserve-activa. De Amerikaanse overheid en verschillende Aziatische markten kijken steeds serieuzer naar de rol van Bitcoin binnen het financiële systeem.
Een mijlpaal of een gewaagde gok?
De beslissing van de CNB om Bitcoin als reserveactivum te onderzoeken is een opmerkelijke ontwikkeling in het Europese financiële landschap. Of andere centrale banken zullen volgen, blijft onduidelijk. Voorlopig blijft de dominante houding onder Europese banken gericht op stabiliteit en voorspelbaarheid, boven winstpotentieel.
Toch zou dit onderzoek op lange termijn een precedent kunnen scheppen voor een bredere acceptatie van digitale activa in het monetaire beleid. De komende maanden zullen uitwijzen of de Tsjechische Nationale Bank daadwerkelijk de sprong waagt, of dat dit initiatief slechts een theoretische verkenning blijft.
